ఆయ‌న జీవితం...క‌మ్మ‌ని టీ చుక్క‌లు...సాహితీ చ‌మ‌క్కులు!
ఢిల్లీలో ఇన్‌కం టాక్స్ ఆఫీస్‌కి ద‌గ్గ‌ర‌లో ఒక టీ దుకాణం ఉంది. ఆ టీ షాపు య‌జ‌మాని పేరు ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావు. అర‌వై మూడు సంవ‌త్స‌రాల వ‌య‌సున్న ఈ పెద్ద‌మ‌నిషి అమ్ముతున్న టీలో ఒక ప్ర‌త్యేక‌త ఉంది. ఆ టీ, టీ ఆకుల గుబాళింపుతో పాటు సాహితీ ప‌రిమ‌ళాలను సైతం వెద‌జ‌ల్లుతుంది. ఎందుకంటే ఆయ‌న మంచి ర‌చ‌యిత. ఇప్ప‌టివ‌ర‌కు ఇర‌వై నాలుగు పుస్త‌కాలు రాశారు. అందులో 12 పుస్తకాలను ప్ర‌చురించారు. ప్ర‌స్తుతం ఆయ‌న మాస్ట‌ర్స్ డిగ్రీ కూడా చేస్తున్నారు. […]
మ‌హారాష్ట్ర‌కు చెందిన ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావుకి చిన్న‌త‌నంనుండీ సాహిత్య‌మంటే మ‌క్కువ. గుల్ష‌న్ నందా రచనలు చ‌దువుతూ ఆయ‌న‌లా మంచి ర‌చ‌యిత‌గా పేరు తెచ్చుకోవాల‌ని ఆశిస్తుండేవారు. అయితే ఆయ‌న పుట్టింది పేద‌కుటుంబంలో కావ‌డంతో చ‌దువుకునే అవ‌కాశ‌మే ఉండేది కాదు. చ‌దువుకోస‌మే తాను పుట్టిన గ్రామం నుండి అమ‌రావ‌తికి మ‌కాం మార్చాడాయ‌న. ఇళ్ల‌లో ప‌నిచేస్తూ, స్పిన్నింగ్ మిల్ వ‌ర్క‌ర్‌గా రోజులు గ‌డుపుతూ చ‌దువుని కొన‌సాగించారు.
అలా చ‌దువుకునే రోజుల్లోనే న‌దిలో మునిగి ప్రాణాలు కోల్పోయిన త‌న క్లాస్‌మేట్ రాందాస్ గురించి పుస్త‌కం రాయ‌డంతో త‌న ర‌చ‌నా వ్యా సాంగం మొద‌లుపెట్టారు. ప‌దో త‌ర‌గ‌తి పూర్తి చేశాక కొన్నేళ్లు వ్య‌వ‌సాయం చేశారు. ఆ త‌రువాత తండ్రి ద‌గ్గ‌ర తీసుకున్న న‌ల‌భై రూపాయలతో ఢిల్లీ బ‌య‌లుదేరారు. అయితే భోపాల్ వ‌ర‌కు వెళ్లే స‌రికి డ‌బ్బు అయిపోయింది. అక్క‌డ భ‌వ‌న నిర్మాణ కూలీగా ప‌నిచేశారు. చివ‌రికి 1975లో పాతికేళ్ల యువ‌కుడిగా ఢిల్లీ చేరారు ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావు. ఉపాధి కోసం ఎన్నో ప్ర‌య‌త్నాలు చేసి, కూలీగా, హోటల్లో క్లీన‌ర్ కూడా ప‌నిచేశారు. త‌రువాత ఓ పాన్‌షాపుని పెట్టారు. దాన్ని మార్చి టీ వ్యాపారం మొద‌లుపెట్టారు. అంత‌కుముందు కూడా రచనలు చేసినా, టీ వ్యాపారం పెట్టాక ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావు క్యాప్ మూయ‌ని ర‌చ‌యిత‌గా రాస్తూనే ఉన్నారు.
ల‌క్ష్మ‌ణ్‌రావు గురించి ప‌త్రిక‌ల్లో వ‌చ్చిన ఒక వ్యాసాన్ని చ‌దివిన ఒక కాంగ్రెస్ సీనియ‌ర్ నాయ‌కుడు, ఆయ‌న‌కు, అప్ప‌టి ప్ర‌ధాని ఇందిరాగాంధీని క‌లుసుకునే అవ‌కాశం క‌ల్పించారు. ఇందిరాగాంధీ ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావుని అభినందించి, రచనలను కొన‌సాగించ‌మ‌ని చెప్పారు. ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావు, ఆమె జీవిత క‌థ‌ను రాయాల‌ని ఉంద‌ని, అనుమ‌తి కోర‌గా ఇందిర త‌న రాజ‌కీయ జీవితం గురించి వ్యాసాలు రాయాల్సిందిగా సూచించారు. ఆ ప్రోత్సాహంతో ప్ర‌ధాన‌మంత్రి అనే నాట‌కాన్ని రాశారు. దాన్ని తాను ఇందిరాగాంధీకి ఇవ్వాల‌నుకున్నాన‌ని, అయితే అంత‌లోనే దుర‌దృష్ట‌వ‌శాత్తూ ఆమె హత్యకు గుర‌య్యార‌ని ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావు నాటి జ్ఞాప‌కాల‌ను చెబుతుంటారు.
ఎవ‌రైనా ధ‌న స‌హాయం చేయ‌బోతే ల‌క్ష్మ‌ణ‌రావు తీసుకోరు…అందుకు బ‌దులుగా త‌న పుస్త‌కాన్ని కొన‌మ‌ని చెబుతారు. ఈ పెద్ద మ‌నిషిది ఎవ‌రికీ ఏ హానీ చేయ‌ని పుస్త‌క వ్య‌స‌నం…అక్షరాల‌తో స్నేహం….అన్నింటినీ మించి ఓ మంచి జీవిత ల‌క్ష్యం. ఎన్నో జీవితాల‌కు అక్ష‌ర రూపం ఇస్తున్న ఈయ‌న జీవిత చ‌రిత్ర,, వాట‌న్నింటికంటే ఎక్కువ‌గా అక్ష‌ర రూపం దాల్చేందుకు అర్హ‌త ఉన్న‌ది… ఎంతోమందికి స్ఫూర్తిగా నిలిచేది… అన‌డంలో ఏ మాత్రం అతిశ‌యోక్తి లేదు.
-వి.దుర్గాంబ