డేజావూ అంటే ఏమిటి?
డేజావూ అనేది ఒక మానసిక అనుభూతి, ఇది మనకు ఒక కొత్త పరిస్థితి లేదా దృశ్యాన్ని చూసినప్పుడు గతంలో అదే చూసినట్లు అనిపిస్తుంది. ఫ్రెంచ్ భాషలో “Deja vu” అంటే “ఇప్పటికే చూసినది” అని అర్థం. ఇది చాలా మందికి జీవితంలో ఒకసారి అయినా కలిగే సాధారణ అనుభూతి. కొత్త అనుభవాన్ని చూసినప్పుడు ఒకింత అపరిచితంగా కూడా అనిపించవచ్చు, కానీ ఆ అనుభవం మనకు తెలుసు అనిపించడం ఈ అనుభూతికి ప్రధాన లక్షణం.
డేజావూ లక్షణాలు:
డేజావూ అనుభూతి ఒక సాధారణ స్థితి అయినప్పటికీ, ఇది కొంత విస్మయం కలిగించేలా ఉంటుంది. ఈ అనుభవం కొన్ని సెకన్ల పాటు మాత్రమే ఉంటుంది. ఇందులో ప్రధాన లక్షణాలు:
1. ప్రస్తుత పరిస్థితిని గతంలో అనుభవించినట్లు అనిపించడం.
2. “నిజంగా ఇదే జరిగినదా లేదా నా ఊహనా?” అనే సందేహం కలగడం.
3. ఈ అనుభూతి స్పష్టంగా గుర్తుండకపోవడం, కానీ బలంగా మనసులో నిలిచిపోవడం.
డేజావూ ఎందుకు జరుగుతుంది?
డేజావూ కచ్చితమైన శాస్త్రీయ కారణాలు ఇప్పటికీ తెలియలేదు. అయితే, శాస్త్రవేత్తలు వివిధ సిద్ధాంతాలతో దీన్ని విశ్లేషించారు.
1. మెదడు పనితీరు సమస్యలు
మన మెదడు ప్రస్తుత దృశ్యాన్ని ప్రాసెస్ చేసే విధానంలో తాత్కాలిక లోపం కారణంగా ఇది జరుగుతుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో మెదడు తాత్కాలిక జ్ఞాపకాలను పొరపాటుగా దీర్ఘకాలిక జ్ఞాపకాలు అని గుర్తిస్తుందనే నమ్మకం ఉంది.
2. గత అనుభవాల సారూప్యత
ఒక ప్రదేశం, వాసన, లేదా శబ్దం గతంలో మనకు తెలిసిన అనుభవాన్ని గుర్తు చేస్తాయి. అయితే, ఆ జ్ఞాపకాలు పూర్తిగా స్పష్టంగా ఉండకపోవడంతో మనకు ఇది Deja vu అనిపిస్తుంది.
3. మెమరీ లూప్ సిద్ధాంతం
కొన్ని పరిశోధనల ప్రకారం, మెదడు ప్రస్తుత అనుభవాన్ని తాత్కాలిక జ్ఞాపకంగా నిల్వ చేసే ప్రక్రియలో పొరపాటుగా దీన్ని గత అనుభవం అని భావించవచ్చు. దీన్ని మెమరీ లూప్ అంటారు.
4. నిద్రలేమి లేదా ఒత్తిడి ప్రభావం
నిద్ర సరిపోకపోవడం లేదా అలసట వల్ల మెదడు పనితీరులో తాత్కాలిక లోపం ఏర్పడి Deja vu అనుభవం కలగవచ్చు.
5. టెంపోరల్ లోబ్ అసమతుల్యత
డేజావూ మెదడులో టెంపోరల్ లోబ్ అనే భాగం పనితీరు తాత్కాలికంగా సమస్యాత్మకంగా మారినప్పుడు కూడా సంభవిస్తుందనే సిద్ధాంతం ఉంది.
డేజావూ పై శాస్త్రీయ పరిశోధనలు
శాస్త్రవేత్తలు డేజావూ అనుభవాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి న్యూరోసైన్స్, మెమరీ ప్రాసెసింగ్, మరియు మెదడు ఎలక్ట్రోకేమికల్ యాక్టివిటీలను పరిశీలించారు.
ఎలెక్ట్రోఎన్సెఫాలోగ్రామ్ (EEG) పరికరాలను ఉపయోగించి, డేజావూ అనుభూతి టెంపోరల్ లోబ్స్ లో అసాధారణ విద్యుత్ తరంగాలతో అనుసంధానమై ఉందని గుర్తించారు.
కొన్ని వ్యాధులు, ముఖ్యంగా ఎపిలెప్సీ, Deja vu అనుభూతిని ఎక్కువగా కలిగిస్తాయి.
డేజావూ పై ఆధ్యాత్మిక విశ్లేషణ
కొంతమంది తత్వవేత్తలు మరియు ఆధ్యాత్మికులు Deja vu ను పునర్జన్మ జ్ఞాపకాలతో అనుసంధానించారు. వారి నమ్మకానికి అనుసారంగా, గత జన్మలో జరిగిన అనుభవాలను ఈ జన్మలో గుర్తించడమే ఈ అనుభూతి. అయితే, ఈ సిద్ధాంతానికి శాస్త్రీయ ఆధారాలు లేవు.
డేజావూ ప్రమాదకరమా?
డేజావూ సాధారణంగా ప్రమాదకరమైనది కాదు. అయితే, ఇది తరచుగా అనుభవిస్తే లేదా దీని తో పాటు మరిన్ని లక్షణాలు (విస్మరణ, తలనొప్పి, అలసట) ఉంటే, న్యూరాలజిస్ట్ లేదా మానసిక వైద్యుడిని సంప్రదించడం మంచిది.
డేజావూ అనుభూతి మన మెదడు పనితీరుకు సంబంధించిన ఒక ఆసక్తికరమైన విషయం. ఇది సాధారణంగా ఆందోళన చెందవలసినదిగా ఉండదు. కానీ ఈ అనుభవం మానసిక పనితీరును మరియు జ్ఞాపకాల ప్రాసెసింగ్ విధానాన్ని పరిశీలించడానికి శాస్త్రవేత్తలకు మంచి అవకాశం అందిస్తుంది.
