తెలంగాణ పట్ల ఈ బడ్జెట్ లోనూ కొనసాగిన వివక్ష‌

మోడీ అధికారంలోకి వచ్చిన నాటి నుంచి తెలంగాణపై వివక్ష కొనసాగిస్తున్నారనే ఆరోపణలున్నాయి. తెలంగాణకు రావాల్సిన నిధులు, పథకాలు ఇవ్వకపోవడమే కాక విభజన చట్టంలో ఉన్న హామీలను కూడా అమలు చేయడంలేదని భార్త రాష్ట్ర సమితి ఆరోపిస్తోంది.

నిన్న పార్లమెంటులో నిర్మలా సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్ లో మరో సారి తెలంగాణ రాష్ట్రానికి మొండి చేయి చూపించారు. ప్రతి సారిలాగే ఈ సారి కూడా తెలంగాణ పట్ల వివక్ష కొనసాగించింది కేంద్రం.

అభివృద్ధి,సంక్షేమ పథకాలకు కేంద్ర ఇవ్వాల్సిన నిధులను ఇవ్వకుండా తెలంగాణపై శీతకన్ను వేసింది కేంద్రం. దీని కారణంగా 2023-24లో తెలంగాణ రాష్ట్రానికి నిధుల కొరత దాదాపు రూ.35,000 కోట్ల నుంచి రూ.40,000 కోట్ల వరకు ఉంటుందని అంచనా.

రాజేంద్రనగర్‌లోని ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మిల్లెట్ రీసెర్చ్‌కు సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్‌గా మద్దతు ఇస్తామని ప్రకటించిన‌ కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ బడ్జెట్‌లో తెలంగాణ ప్రస్తావన మాత్రం లేదు, రాష్ట్ర అభ్యర్థనలకు ఎలాంటి స్పందన లేదు.

కీలకమైన కేంద్ర పథకాలకు నిధుల కోతలు కూడా రాష్ట్రాన్ని ఇబ్బందులకు గురిచేయనున్నాయి. ఉదాహరణకు, మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGS) కోసం నిధులు 2022-23లో రూ. 89,400 కోట్ల నుండి 2023-24 నాటికి రూ. 60,000 కోట్లకు తగ్గించబడ్డాయి.

అదేవిధంగా, పేదలకు ఆహార భద్రత పథకాలలో భారీ కోతలు విధించారు, కేటాయింపులు 2022-23లో రూ.2,87,194 కోట్ల నుండి 2023-24 నాటికి రూ.1,97,350 కోట్లకు తగ్గాయి.

గతేడాది బడ్జెట్‌లో దేశవ్యాప్తంగా మంజూరైన 157 మెడికల్ కాలేజీల్లో ఒక్కటి కూడా తెలంగాణకు ఇవ్వలేదు. ఈ ఏడాది కూడా ప్రకటించిన 157 నర్సింగ్ కాలేజీల్లో ఒక్కటి కూడా తెలంగాణకు రాలేదు.

ఆంధ్రప్రదేశ్ పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టంలో హామీ ఇచ్చినట్లుగా, వెనుకబడిన ప్రాంతాల అభివృద్ధికి తెలంగాణకు రూ.1,350 కోట్లు రావాల్సి ఉంది. అయితే ఎగువ భద్ర ప్రాజెక్టు కోసం కర్ణాటకలోని కరువు పీడిత, వెనుకబడిన ప్రాంతాల అభివృద్ధికి రూ.5,300 కోట్లు మంజూరు చేసినా తెలంగాణ రాష్ట్రానికి మాత్రం నిధులు కేటాయించలేదు. కర్నాటకలో త్వరలో ఎన్నికలు జరగనున్నందున పక్షపాతం చూపించారనే విమర్శలు వస్తున్నాయి.

‘‘పార్లమెంటు రూపొందించిన చట్టం ప్రకారం తెలంగాణకు రావాల్సిన నిధులు ఇవ్వడానికి బదులు మరికొద్ది నెలల్లో ఎన్నికలు జరగనున్న కర్ణాటకకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. ఇది పూర్తిగా పక్షపాత వైఖరి'' అని ఆర్థిక మంత్రి టి హరీష్ రావు అన్నారు, మైనారిటీలకు కూడా 2022-23లో రూ.5,020 కోట్ల కేటాయింపులు ఉండగా ఇప్పుడు రూ.3,097 కోట్లకు తగ్గించారు.

స్థూల పన్ను ఆదాయంలో సెస్‌లు, సర్‌ఛార్జీల వాటాను 10 శాతానికి మించకుండా చూడాలని బడ్జెట్‌కు ముందు హరీష్‌రావు చేసిన బలమైన వాదనను కూడా కేంద్రం పట్టించుకోలేదు.

‘‘ వసూలు చేసిన మొత్తం పన్నుల్లో 41 శాతం రాష్ట్రాలకు కేటాయించాలని 15వ ఆర్థిక సంఘం కేంద్రానికి సిఫారసు చేసింది. కానీ కేంద్రం ఇప్పుడు 2022-23 కోసం సవరించిన బడ్జెట్ అంచనాల్లో ఈ సిఫార్సులను ఉల్లంఘించింది. 2022-23లో కేంద్ర పన్నుల వసూళ్లు రూ.33,68,858 కోట్లుగా అంచనా వేయగా, ఇప్పుడు రాష్ట్రాల వాటా రూ.10,21,488 కోట్లుగా అంచనా వేయబడింది, ఇది కేంద్రం వసూలు చేసిన మొత్తం పన్ను ఆదాయంలో 30.4 శాతం మాత్రమే అన్నారు హరీశ్ రావు.

రాష్ట్రాలకు తిరిగి ఇవ్వని మరిన్ని సెస్సులు, సర్‌చార్జీలు విధించడం ద్వారా కేంద్రం రాష్ట్రాల ఆదాయానికి గండికొడుతోందని ఆయన ఎత్తిచూపారు. కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకాల్లో రాష్ట్రాల వాటాను పెంచామని కేంద్రం పేర్కొంటుండగా, వాస్తవానికి అలాంటి పథకాల సంఖ్యను తగ్గించింది.

15వ ఆర్థిక సంఘం సిఫారసుల మేరకు స్థానిక సంస్థలకు నిధులు కచ్చితంగా విడుదల చేయాల్సి ఉంది. పట్టణ స్థానిక సంస్థలకు రూ.22,908 కోట్లు ప్రతిపాదించగా, సీతారామన్ గ్రామీణ, పట్టణ స్థానిక సంస్థలకు కోత విధించి తీవ్ర అన్యాయం చేశారని హరీశ్ రావు మండిపడ్డారు. 2022-23 బడ్జెట్ అంచనాలలో కేంద్రం 34.4 శాతం కోత విధిస్తూ రూ.15,026 కోట్లకు సవరించింది. గ్రామీణ స్థానిక సంస్థలకు ప్రతిపాదించిన బడ్జెట్ అంచనాలను 2022-23లో రూ.46,513 కోట్ల నుంచి రూ.41,000 కోట్లకు తగ్గించారు.

“ఈ కోతలతో, కేంద్ర ప్రభుత్వం పట్టణ, గ్రామీణ స్థానిక సంస్థలను చిన్నచూపుచూస్తోంది. ఫైనాన్స్ కమిషన్ సిఫారసులకు విరుద్ధంగా, ఆరోగ్య రంగానికి కేటాయించిన నిధులను కూడా 2022-23 బడ్జెట్ అంచనాలలో రూ. 13,192 కోట్ల నుండి రూ. 8,895 కోట్లకు తగ్గించారు.

2023-24 బడ్జెట్‌లో కేంద్రం రూ.17,86,816 కోట్ల నికర రుణాన్ని ప్రతిపాదించిందని హరీశ్‌రావు ఇక్కడ విడుదల చేసిన ప్రకటనలో తెలిపారు. ఇందులో రెవెన్యూ లోటును భర్తీ చేసేందుకు రూ.8,69,855 కోట్లు ప్రతిపాదించారు. మూలధనేతర వ్యయం కోసం 48.7 శాతం ఖర్చు చేయడం దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ప్రమాదకరమని ఆయన అన్నారు. రాష్ట్రాలు ఫిస్కల్ రెస్పాన్సిబిలిటీ, బడ్జెట్ మేనేజ్‌మెంట్ నిబంధనలను పాటిస్తున్నప్పటికీ, కేంద్రం పాటించకపోవడం వల్ల ఆర్థిక క్రమశిక్షణ దెబ్బతింటుందని ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.

కాళేశ్వరం లేదా పాలమూరు రంగారెడ్డి లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ స్కీమ్‌లకు జాతీయ హోదాతో సహా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నుండి వచ్చిన అభ్యర్థనలను కూడా సీతారామన్ పట్టించుకోలేదు.

• PM-KISAN నిధికి కేటాయింపులు 2022-23లో రూ.68,000 కోట్ల నుండి 2023-24లో రూ.60,000 కోట్లకు తగ్గాయి.

• లబ్ధిదారుల సంఖ్య 11.27 కోట్ల నుంచి 8.99 కోట్లకు తగ్గింది

• ఎరువుల సబ్సిడీ 2022-23లో రూ.2,25,220 కోట్ల నుంచి 2023-24లో రూ.1,75,100 కోట్లకు తగ్గింది.

• రాష్ట్రీయ కృషి వికాస్ యోజన కేటాయింపులు రూ.10,433 కోట్ల నుంచి రూ.7,150 కోట్లకు తగ్గాయి.